پارک سرچشمه و ۴۰۰ سال میزبانی از میهمانان محلات
تاریخ انتشار: ۱۴ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۸۶۱۹۲
ایسنا/مرکزی پارک سرچشمه محلات به عنوان پربازدیدترین نقطه استان مرکزی و یکی از پرمخاطبترین اهداف گردشگری کشور است.
به گزارش ایسنا، پارک سرچشمه در شمالیترین نقطه شهرستان محلات قرار گرفته و با بهرهگیری از چشمهای خروشان، سرچشمه حیات در منطقه بوده است. درباره علت نامگذاری یا تاریخچه تاسیس آن اطلاعات چندانی وجود ندارد اما اکثر روایتها و نوشتهها، تاسیس آن را به دوران قاجار نسبت میدهند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
تصاویر قدیمی از سرچشمه نیز وجود دارد که ادعا میشود مربوط به پادشاهان قاجار و ناصرالدین شاه است که ایسنا نمیتواند آن را تائید یا رد کند اما چنارهای قطور و سربه فلک کشیده و یکپارچه داخل پارک و پائین دست آن تا آسیاب آبی و از آسیاب تا چنار کهنسال این شهرستان، نشان از قدمت این پارک دارد.
ظلالسلطان، فرزند ناصرالدینشاه، کسی که بیش از ۳۰ سال بر اصفهان حکومت کرد نیز از سرچشمه یاد کرده است.
در جلد دوم کتاب خاطرات ظلالسلطان که سرنوشت مسعودی نیز نامیده میشود، آمده است: "... چون دو محله یکی در دامنه کوه در شمال واقع شده، سه چهار هزار قدم پائینتر از آن محله، محله دیگر که طرف جنوب واقع شده، در حقیقت دو قصبه است؛ به این جهت محلات میگویند، یعنی دو محله و این دو محله که دو قصبه بسیار بزرگی است، فقط مشروب میشود از یک چشمه خدا آفریده که از ریشه کوه محلات به حکم خداوند تبارک و تعالی به قرب بیست سنگ آب صاف سرد بسیار خوب از یک نقطه و یک جوشی جوشیده، از شمال به جنوب میریزد؛ این دو محله را سیراب کرده و صرف زراعت این دو محله میشود که در حقیقت دو قصبه است. آنقدر باغات خوب و جاهای باصفا و شکارگاههای خوب دارد که شخص از عهده توصیف او برنمیتواند بیاید..."
یافتههای باستانشناسی در حین بازسازی سرچشمه در سال ۱۳۹۵، از جمله لولههای سفالی که برای تقسیم آب استفاده میشده است و کتیبهای مربوط به همین موضوع، روایتگر تاریخ کهن این پارک است.
چشمهای که از دل تاریخ میجوشد
علی مشهدی، رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان خمین که در زمان کشف این لوله های سفالی مسئولیت میراث فرهنگی شهرستان محلات را بر عهده داشت، در این خصوص به ایسنا گفت: لولههای سفالی کشف شده در جریان بازسازی، تنبوشه نام دارد که برای انتقال آب شرب به داخل شهر استفاده میشده است و به گفته برخی، حتی در جریان بازسازی حسینیه موسوم به حسینیه آقا در محلات پایین(قسمت جنوبی محلات) نیز نمونه این تنبوشهها توسط اهالی محلی مشاهده شده است.
وی ادامه داد: در جریان بازسازی سرچشمه کتیبهای کشف شد که تاریخ نگارش آن به دوران صفویه باز میگشت که در اختیار شهرداری بود اما با پیگیری، به اداره میراث فرهنگی منتقل شد. به منظور کاوشهای باستانشناسی، فعالیتهای عمرانی شهرداری از سوی میراث فرهنگی متوقف شد که البته این اقدامات به تنبوشهها آسیب وارد کرده بود.
وی افزود: در دوران صفویه به دلیل احترام به قداست آب، یک چهارطاقی در محل خروجی اصلی آب سرچشمه احداث شده و این کتیبه نیز بر روی آن نصب شده بود. در زمان کشف تنبوشه ها پیشنهاد شد که با ساخت نمادین چهارطاقی و نمونه مشابه کتیبه، سرچشمه به یک سایت موزه تاریخی تبدیل شود که استقبال نشد.
وی ادامه داد: بخشی از این تنبوشهها در دو نقطه با نصب شیشه در معرض دید عموم قرار گرفته است اما کمتر کسی از ماهیت آنها اطلاع دارد.
به گزارش ایسنا، در این کتیبه که در موزه میراث فرهنگی شهرستان محلات نگهداری میشود، به این نکته اشاره شده است که چهارطاقی در سال ۹۸۸ هجری قمری به دستور شاه سلطان محمد خدابنده، چهارمین شاه صفوی، در این محل احداث شده است.
سرچشمه، بوستان محبوب گردشگران
به جرات میتوان سرچشمه را پربازدیدترین نقطه استان مرکزی نامید چراکه در ایام تعطیلات و به ویژه تعطیلات نوروز، همواره شاهد جمعیت انبوه بازدیدکنندگان از این منطقه نمونه گردشگری هستیم. براساس اعلام نمایندگی میراث فرهنگی شهرستان محلات، در بازه ۱۵ اسفند ۱۴۰۱ تا ۱۵ فروردین ۱۴۰۲، بیش از ۵۵ هزار نفر یعنی تعدادی فراتر از جمعیت این شهرستان، از سرچشمه بازدید کردهاند و تراکم جمعیت در روزهای تعطیل، موید این مسئله است.
فارغ از علاقه گردشگران و مسافران به این جاذبه زیبای شهرستان، سرچشمه از دهههای گذشته تاکنون، میزبان دورهمیها و استراحت چندساعته عصرهای پنجشنبه یا روزهای تعطیل محلاتیها بوده است. پیش از انقلاب نیز سکانسهایی از یک فیلم سینمایی در سرچشمه ضبط شده است.
یک بیتدبیری و اثری که هیچگاه فراموش نخواهد شد
در سالهای اخیر، دو واژه سرچشمه قدیم و سرچشمه جدید به دایره کلمات شهروندان محلات اضافه شده است که نوعی اعتراض به بازسازی انجام شده در این محل است.
پارک سرچشمه در سال ۱۳۹۵ برای چندین ماه بسته شده و مورد بازسازی قرار گرفت و سیمای جدید آن در نوروز ۱۳۹۶، شگفتانهای ناراحت کننده برای مردم بود چراکه آن همه زیبایی، سرسبزی، فضای سنتی و صدای دلنشین آب، جای خود را به پارکی خشک و بیروح با سنگفرشهای زشت و بیکیفیت داده بود. جویهای آبی که دیگر آن شکل سنتی خود را نداشتند و جای خود را به آبراهههای سنگی بیروح داده بودند.
یکی از زیباییهای سرچشمه قدیم، شلوغی ناشی از شاخ و برگ درختان بود که افراد را به دیدن نقاط مختلف سرچشمه، وادار میکرد تا قدم به قدم در این بوستان حرکت کند اما در سرچشمه جدید، همه چیز از دور آشکار است. شاهبیت این نارضایتی در دو مسئله خلاصه میشد؛ نابودی درختان بید و کاهش سطح آب سرچشمه!
بیدهایی که خاطره شدند
بدون شک یکی از جلوههای زیبای سرچشمه، درختان بید سالخوردهای بود که در جای جای سرچشمه و به ویژه کنار مسیر حرکت آب خودنمایی میکردند و رقص شاخههای آنها در آب یا در اثر وزش باد، صحنههایی دلنشین خلق میکرد اما در سرچشمه جدید و در قسمت بازسازی شده، اثری از بید نبود و درختان بیدی که در اثر فشار افکار عمومی جایگزین آن درختان کهنسال میشدند، پس از مدتی دچار آفت شده یا از بین میرفتند، در واقع بیدهای سرچشمه نیز مانند سرچشمه قدیم، به تاریخ پیوستند.
بسیاری به یاد دارند که در همایشی برای توجیه نابودی بیدها، آنها را درختان غیربومی محلات نامیدند. توجیهی که شاید شخص بیانکننده نیز به آن اعتقاد نداشت چه برسد به مردمی که دههها بیدها را به عنوان بخشی جذاب از سرچشمه دیده بودند.
هرچند برای آرام کردن افکار عمومی، به صورت غیررسمی، بحث انتقال موقت بیدها به مکانی دیگر مطرح شد؛ صحبتی که افکار عمومی آن را باور نکرد. البته در سالهای اخیر، اقداماتی برای احیای بیدهای سرچشمه انجام شده که تا حدودی موفق است.
پس از بازسازی، آب چشمه برای مدتی به لطف پمپ در سرچشمه جاری میشد که این مسئله نیز اعتراض مردم و کشاورزان را در پی داشت، البته این مشکل پس از چند ماه، با برخی اقدامات برطرف شد. هرچند برخی معتقدند که آبدهی چشمه هرگز به دوران سرچشمه قدیم بازنگشت.
اگرچه اطلاع چندانی از جزئیات مذاکرات و موافقان یا مخالفان در صحن شورای چهارم درخصوص طرحی که برای سرچشمه اجرا شد در دست نیست اما گفته میشود در آن زمان، ایده ایجاد دیوار در اطراف سرچشمه، ممنوعیت نشستن در هسته مرکزی، افزایش فضا در سایر نقاط برای استراحت یا برپا کردن چادر مسافران و نصب المانهای تاریخی با حفظ بافت سنتی سرچشمه مطرح شده بود، ولی آنچه که اجرا شد، تغییر کلی سیمای آن بود.
سرچشمه جدید، حاصل بیتوجهی به نظر مردم بود؛ آنجا که در جلسهای پیش از اجرای این طرح، جزئیات آن توسط شرکت مشاور برای کارشناسان، برخی NGO ها و گروههایی از جوانان و مردم بیان شد که مخالفت آنان را به همراه داشت. قرار بر این بود که پیش از عملیاتی شدن طرح، جلسه دیگری برگزار شود اما انتظار برای جلسه تا امروز ادامه دارد و آنچه که نباید اتفاق میافتاد، روی داد.
طبق گفتههای سالخوردگان، ضلع شمالی شرقی سرچشمه که در محدوده پارکینگ فعلی قرار دارد، قبرستان بوده و اموات همانجا شستشو و دفن میشدند اما در حال حاضر اثری از قبرستان مشاهده نمیشود. البته در فاصله حدود یک کیلومتری این محل نیز قبرستانی قدیمی موجود بود که تا چند سال گذشته، حتی تعدادی سنگ قبر نیز قابل مشاهده بود و بر اساس باور برخی، قبرستان گبرها بوده است. اگرچه اکنون اثری از آن سنگها وجود ندارد.
با توجه به موارد یاد شده و تاریخ حک شده بر کتیبه یافت شده در سرچشمه که قدمت بیش از ۴۰۰ ساله را نشان میدهد، شاید کاوشهای بیشتر میتوانست بخش دیگری از تاریخ سرچشمه و محلات را روشن کند اما بدون شک با توجه به تجربه تلخ گذشته، شهروندان محلات به هیچ قیمتی حاضر نیستند این محل دستخوش اقدامات اینچنینی شود.
سرچشمه و زیبایی چهارفصل
سرچشمه حتی پس از تغییر سیما نیز هیچگاه مخاطبان خود را از دست نداد و روز به روز بر حجم بازدیدکنندگان آن افزوده میشود. جلوههای بصری زیبا، چشمه خروشان، درختان قطور و سر به فلک کشیده در کنار آب و هوای مطبوع حتی در فصل گرم سال، از دلایل علاقه مندی گردشگران به این پارک است.
از نکات منحصر به فرد سرچشمه، زیبایی چهارفصل آن است. در بهار و تابستان، گلهای رنگارنگ در کنار سرسبزی غالب بر بوستان، جلوه زیبایی را خلق میکند و در زمستان، درختان مهگرفته در کنار بخار آب، تصویری دلنشین خلق میکند بویژه اگر با برف نیز تلفیق شود.
در فصل پاییز به دلیل برخورداری این پارک از درختان چنار و ریزش برگها، تابلوی بینظیری از نقاشی طبیعت خلق می شود که چشم هر بینندهای را به خود میخکوب میکند.
سرچشمه از ابتدا تا انتها، کتابی از زیبایی، لذت و آرامش را پیش روی شما می گشاید که هرکسی را تا ورق زدن تک تک برگها، پای خود میخکوب میکند، چشمهای خروشان که در ابتدا با حوضی پر از ماهی، کودکان و چه بسا بزرگترها را برای مدتی سرگرم میکند، آب چشمه که در رگ های پارک جاری شده و به آن زندگی میبخشد و درختان چناری که هویت محلات هستند با عمری چند ده ساله همچون تمام نقاط شهر، در سرچشمه نیز جلوهای بدیع خلق میکنند.
آب چشمه پس از سیری کوتاه در سرچشمه، با یک سقوط آزاد، آبشاری دلنشین را به وجود میآورد که خود سندی دیگر بر منحصربهفرد بودن سرچشمه است.
در محوطه پاییندست آبشار نیز فضایی دلنشین برای استراحت فراهم است. پایانبخش فضای پارک، دریاچه و پلی است که روی آن ایجاد شده تا علاوه بر افزایش فضای پارک، محل مناسبی برای استراحت یا چادر زدن مسافران فراهم شود.
رستورانها، سوپرمارکتها، شهربازی، گلخانهها و فضاهای اقامتی و رفاهی موجود در داخل و اطراف سرچشمه، اقامتی بیدغدغه را برای مسافران و بازدیدکنندگان فراهم کرده است. در کنار اینها، تونل سبز حاصل از درختان چنار تنومند در خیابانهای منتهی به سرچشمه، در هنگام ورود، شما را به میهمانی جذابی فرامیخواند و در هنگام خروج، بدرقهای آرامشبخش خواهد بود.
گسترش فضا، نیاز اساسی سرچشمه
با وجود فضای نسبتا زیاد، یکی از مشکلات سرچشمه، تراکم مسافران در هسته مرکزی، از چشمه تا آبشار است که در ایام تعطیل، حتی قدم زدن در آن را دشوار میکند. به همین منظور، شهرداری محلات برای تمرکززدایی از هسته مرکزی آن، اقدام به تجهیز سایر فضاهای سرچشمه برای استفاده مسافران و نیز افزودن فضاهای جدید به آن کرده است که از جمله این اقدامات میتوان به ایجاد دریاچه و فضاسازی اطراف آن، توسعه تجهیزات رفاهی و کمپینگ از جمله احداث آلاچیق در ضلع شمال غربی سرچشمه، نورپردازی قسمتهای مختلف و ایجاد و تسهیل راههای دسترسی پیاده به قسمتهای مختلف آن اشاره کرد.
این اقدامات در قسمت موسوم به بیشه نیز انجام شده و طرحهای مختلفی در منطقهای که به نام پشت اروج شناخته میشود نیز در دست مطالعه است تا به گسترش این بوستان ملی کمک کند.
علاوه بر این اقدامات، شهرداری محلات هرساله و در آستانه نوروز، با گلکاری، رنگآمیزی جدولها، ترمیم سازههای فرسوده و آسیبدیده، نصب هفتسین، سبزه و المانهای نوروزی، بر زیباییهای سرچشمه میافزاید. آنچه که در سالهای اخیر بیشتر به چشم میآید، توجه ویژه شهرداری به نظافت و آراستگی سرچشمه است که بیانگر تلاش بیوقفه پاکبانان است.
سرچشمه، منطقه نمونه گردشگری
شهردار محلات گفت: بوستان سرچشمه در اسناد شهرداری به عنوان منطقه نمونه گردشگری ملی ثبت شده است. این پارک با فضایی به مساحت ۳۰۰ هکتار دارای پروانه سرمایهگذاری از سوی هیئت وزیران است.
عزیز تقیزاده اظهار کرد: در این ۳۰۰ هکتار، انواع و اقسام کاربریها از هتل، متل، فضاهای تفریحی، اقامتی و تجاری پیشبینی شده است. پیشتر، اقداماتی از سوی شهرداری در هسته مرکزی سرچشمه به عنوان باغ گل انجام شد ولی تحت تأثیر شرایطی نتوانست طبق برنامه و منطق خود پیش برود.
وی ادامه داد: سایر بخشهای سرچشمه به عنوان فضای عمومی در نظر گرفته شده است. اگر نگاه منطقی به این مسئله داشته باشیم، سرچشمه میتواند به عنوان یک بوستان ملی عمل کرده و مانند بسیاری از باغات و بوستانهایی که در شهرهای مختلف مانند کاشان، اصفهان و شیراز وجود دارد منبع درآمدی برای شهر و شهرداری باشد تا بتواند هزینههای خود را جبران کند.
در مسیر درآمدزایی از توریسم
وی افزود: در حال حاضر هزینههای سنگینی برای نگهداری سرچشمه به شهرداری و به تبع آن به مردم شهر تحمیل میشود. زیرا هزینههای شهرداری به طور مستقیم تحت عنوان عوارض و مالیات از مردم دریافت میشود. بیشترین کاربران سرچشمه گردشگران هستند و زمانی که واژه توریسم به میان میآید، نگاه اقتصادی نیز همراه آن است.
وی تصریح کرد: باید به سمتی حرکت کنیم که از توریسم برای شهر درآمد کسب شود. شهرداری به عنوان متولی این مسئله، اقداماتی را برای توسعه بوستان سرچشمه انجام میدهد.
تقیزاده خاطرنشان کرد: مالکیت اراضی سرچشمه به دو شکل حقیقی و حقوقی است. در بخش حقوقی، مسکن و شهرسازی به نمایندگی از دولت مالک است.
وی گفت: اگر کاربری بخشهایی از این ۳۰۰ هکتار که در مالکیت دولت است، فضای سبز باشد، این بخش به شهرداری واگذار میشود اما در صورتی که این فضا انتفاعی باشد، ساز و کار بهرهبرداری و واگذاری آن بر عهده مسکن و شهرسازی خواهد بود.
وی اظهار کرد: در آن بخش از این اراضی که دارای مالکیت خصوصی بوده و در تصرف شهرداری است، با مذاکره در حال جبران هزینهها هستیم. شهرداری تلاش میکند تا برای حفظ و افزایش جذابیت سرچشمه، زیرساختهای مورد نیاز شهروندان را تأمین کند.
وی ادامه داد: از جمله این اقدامات میتوان به ساخت دریاچه، آمادهسازی فضاهای عمومی و تاسیسات زیربنایی اشاره کرد. در حال حاضر شهرداری به منظور زیباسازی و استفاده از فضای بالادست دریاچه که به صورت زمین خالی و بلااستفاده بود، اقداماتی را از اوایل سال ۱۴۰۱ آغاز کرده و در حال تراسهبندی آن منطقه است تا به فضاهای عمومی سرچشمه افزوده شود.
تجهیز سرچشمه برای استفاده هنرمندان و کودکان
وی افزود: شهرداری قراردادی ۱۵ میلیارد تومانی برای تجهیز شهربازی با بخش خصوصی منعقد کرده است که طبق قرارداد باید ۲۳ وسیله بازی راهاندازی و ظرف یک سال برای استفاده عموم آماده شود.
شهردار محلات تصریح کرد: بخشی از فضای سرچشمه مانند پلاژها به صورت بلااستفاده رها شده بود که این فضا به صورت رایگان در اختیار هنرمندان قرار گرفته است. اخیراً فضای زیر آبشار نیز آماده شده تا در اختیار فعالان عرصه گل و گیاه و ماهیان زینتی قرار بگیرد چراکه به دلیل رطوبت بالای این محل، مناسب استفاده برای سایر فعالیتها نیست.
وی گفت: در ورودی شهربازی ساختمانی وجود دارد که در گذشته به عنوان انبار از آن استفاده میشد و در حال حاضر به دو واحد تجاری برای استفاده به عنوان سوپرمارکت و بستنی یا آبمیوهفروشی تبدیل شده است. برای برخی فضاها از قبیل باغ پرندگان نیز برنامههایی وجود دارد تا در صورت امکان با کاربریهای مناسب، در اختیار مردم قرار بگیرد. آمادهسازی مسیر زیر دریاچه برای ایجاد دسترسی به تراسههای بالای دریاچه نیز در دستور کار قرار دارد.
سهم چشمگیر ورزشکاران از سرچشمه
وی ادامه داد: در حال مطالعه بر روی طرحی برای فضای سبز ۹ هکتاری منطقه اروج (شمال غربی سرچشمه) به عنوان پارک یا مجتمع ویژه دوچرخهسواری با انواع پیستهای مختلف ویژه این رشته ورزشی و در حال رایزنی با فدراسیون دوچرخهسواری برای تهیه این طرح هستیم.
وی افزود: طی مذاکرات با هیئت اتومبیلرانی شهرستان، پارکینگ منطقه اروج که به صورت بلااستفاده بود، بهعنوان پیست اسلالوم در اختیار آن هیئت قرار میگیرد. در این زمینه برخی نواقص رفع شده و سایر مشکلات آن نیز در حال مرتفع شدن است.
وی تصریح کرد: تلاش ما بر این است که بتوانیم با ایجاد فضا و امکانات، از منطقه اروج استفاده بهینه کنیم تا به عنوان فضای خدماتی برای استفاده مردم در اختیار آنان قرار بگیرد. در حال مطالعه ایجاد زیپلاین از کوه اروج به داخل سرچشمه نیز هستیم تا در صورت امکان این کار با همکاری بخش خصوصی صورت بگیرد.
تقیزاده گفت: ایجاد پل معلق از کوه اروج به سمت کلاه فرنگی نیز از سایر برنامههای سرچشمه است که به این منظور با چند شرکت خصوصی مذاکراتی انجام شده است. برنامههای دیگری نیز برای تقویت سرچشمه به عنوان یک مرکز خدماتی رفاهی در دستور کار شهرداری برای خدمات رسانی به گردشگران قرار دارد.
وی افزود: از آنجا که روشن کردن آتش و برپایی منقل در هسته مرکزی سرچشمه جلوه ظاهری مناسبی ندارد، شهرداری از گذشته آلاچیقهایی را در منطقه اروج و منقلهایی را در اطراف دریاچه برای استفاده گردشگران تهیه کرده است.
به گزارش ایسنا، با توجه به حجم بازدیدکنندگان از سرچشمه، توسعه آن ضروری به نظر میرسد.
اگرچه شهرداری نگاه ویژهای به سرچشمه دارد اما پس از تغییر ناموفق و غیرقابل پذیرش سرچشمه در سالهای گذشته، جایگاه این پارک نزد مردم افزایش پیدا کرده و توجه بیشتری به آن معطوف شده است.
ضروری است پیش از هرگونه تغییر در منظر سرچشمه و به ویژه در هسته مرکزی آن، ضمن اطلاعرسانی، بازخورد آن از مردم گرفته شود.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استان مرکزی استانی شهرستانها محلات گردشگري استانی اجتماعی شهرداري پارك استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی سیاسی استانی ورزشی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری جهاد دانشگاهی استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی سیاسی استانی ورزشی شهرستان محلات هسته مرکزی برای استفاده میراث فرهنگی سرچشمه جدید پارک سرچشمه حال حاضر انجام شده تنبوشه ها انجام شد هزینه ها دو محله
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۸۶۱۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
قرار است در پارکهای تهران هتل بِروید یا چرخه رانتخواری بچرخد؟/ «شهرداری همان هتل نیمهکاره را بسازد، چرا میخواهد هتل جدید بسازد؟»
ایرن مهرگان: مدتها پیش از اعلام رسمی ساخت مسجد در بوستان قیطریه، شهرداری زاکانی از ساخت ۴ هتل در پارکهای شهر تهران خبر داده بود. تا اینکه هفته گذشته مدیر عامل سازمان سرمایهگذاری و مشارکتهای مردمی شهرداری تهران در نشستی خبری جزییات تازهای از ساخت ۴ هتل در بوستانهای تهران را اعلام کرد. نوید خاصهباف اعلام کرد ۶ هتل به عنوان پروژههای کلان در شهر تهران، در حال مطالعه است که ۴ هتل از این مجموعه در فضاهای سبز در مناطق ۱۳، ۲۲ و ۴ ساخته میشود.
در همین خصوص عباس محمدی، کارشناس محیط زیست درباره این اقدام شهرداری نظر متفاوتی دارد. او میگوید سخنان مدیران شهرداری مزدورانه است و ادامه میدهد: «اگر درخت فضای سبز و پارک جنگلی از بین هم برود در هر صورت نباید کاربریاش عوض شود و باید دوباره درختهایش کاشته شود، یا نهایتاً اگر مثلاً به دلیل تغییرات اقلیمی که به وجود آمده، درختهایی مثل کاج یا اقاقیا با این اقلیم سازگار نیستند، باید گونههای بومی ایران در آن کاشته شود.»
محمدی میگوید: «چنین اقداماتی جز این که فکر ما را ببرد به سمت این که شاید نوعی پول شویی در کار است نتیجه دیگری ندارد؛ یعنی پولهایی که سرگرداناند و منابعی در بانکها که منشا فسادهای بزرگ هستند، باید به نحوی چرخ بخورند و بعد به اموال خصوصی تبدیل شوند. ساختن این تعداد هتل، برج، مجتمع و حتی جاده، خیابان و اتوبان و ... لازم نیست و توجیه میکند که این چرخه، چرخه فساد، اختلاس و رانتخواری است و اگر نه در حال حاضر نیاز به مسکن تا این اندازه وجود ندارد.»
مشروح این گفتوگو را در ادامه بخوانید:
توضیحات مدیرعامل سازمان سرمایهگذاری شهرداری درباره ساخت هتل در بوستانهای تهران را چطور ارزیابی میکنید؟
مصاحبهای که آقای خاصهباف، مدیرعامل سازمان سرمایهگذاری شهرداری، انجام داده است از چند جنبه قابل نقد است. بسیار غمانگیز است که ما چنین مدیرانی داریم. اولاً که در آن مصاحبه نوعی تناقضگویی مزورانه وجود دارد، در قسمتی که میگوید:«در پارکهای جنگلی فضای سبز وجود ندارد.» در فضای سبز چه درخت باشد یا نه، عرصه یا پهنهای است که برای این کار در نظر گرفته شده است. به همین دلیل میگویم این گفتهها مزورانه است. ایشان در ادامه میگوید، که چند وقتی است درختهای این پارکهای جنگلی خشک شده و ما میخواهیم در جاهایی که خشک شده هتل بسازیم. جالب است که بدانیم، اولاً این پارکهای جنگلی مثل لویزان و چیتگرو... را سازمان جنگلها و مراتع احداث کرده بود که حریمهای شهر بودند و قرار بود حد ومرز گسترش حدی شهر را تعیین کنند، که شهر از این محیطها فراتر نرود و قابل مدیریت باشد، نه این که برویم آن طرف این پارکهای جنگلی بسازیم و حالا در دل آنها هم ساختمان بسازیم و این یعنی این افراد تمام حریمها را شکاندهاند.
چرا مزدورانه؟
این که میگویم مزورانه است به این دلیل است که ایشان و شهرداری قاعدتا میدانند که اگر درخت فضای سبز و پارک جنگلی از بین هم برود در هر صورت نباید کاربریاش عوض شود و باید دوباره درختهایش کاشته شود، یا نهایتاً اگر مثلاً به دلیل تغییرات اقلیمی که به وجود آمده، درختهایی مثل کاج یا اقاقیا با این اقلیم سازگار نیستند، باید گونههای بومی ایران در آن کاشته شود، اما آنها میگویند که چون درختان خشک شده، ما در آنجا ساختمان میسازیم.
ارزیابی شما درباره اینکه بخش خصوصی قرار است اجرای چنین پروژههایی را برعهده بگیرد، چیست؟ خصوصا که وظیفه و مسئولیت حفاظت از منابع عمومی و اموال شهروندان برعهده نهادی مثل شهرداری است.
ما همه میدانیم که بخش خصوصی در ایران، از نظر ساختاری بخش ضعیف و فاسدی است و وابسته به محافل خاصی است که از رانتهایی برخوردارند. قشربخش خصوصی، بسیارکوتاه مدت است و میخواهد هر گونه سرمایهگذاری را خیلی سریع به سود تبدیل و بعد از کشور خارج کند. ما این داستان را دیدهایم و متاسفانه روزبهروز هم در حال تقویت شدن، است. منابع بانکی که پولهای مردم است، از طریق بانکها که خودشان منشاء فساد هستند، در اختیار به اصطلاح بخش خصوصی قرار میگیرد و بعد آنها با زمین مجانی که شهرداری از اموال مردم به آنها میدهد و پول مجانی که اموال بانکی است که در واقع عملاً مفت به دستشان میرسد، هتل میسازند و صاحبش میشوند. سوال از شهردار و آقای خاصهباف میتواند این باشد که شما چطور به خودتان اجازه میدهید که اموال عمومی را در اختیار چنین افرادی قرار دهید؟ فردا بچههای شما وبچههای ما و حتی خودمان اگر بخواهیم ورزش کنیم یا در پارکی قدم بزنیم، چگونه میتوانیم ورزش کنیم؟ بچهها چگونه میتوانند اوقات فراغتشان را بگذارنند؟ هوا در داخل شهر چگونه میخواهد جریان پیدا کند که ما بتوانیم نفس بکشیم؟ بدون رودربایستی تمام این سوالها نشان میدهد، نوعی بیلیاقتی عمیق و ژرف در شهرداری ما وجود دارد.
اساسا چرا و چطور مدیریت پارکهای جنگلی بجای سازمان جنگلها به شهرداری سپرده شده است؟
چون سازمان جنگلها و مراتع نتوانسته صلاحیت، لیاقت و کفایت نگهداری پارکهای جنگلی و مثلاً دامنههای کوهستانی شمال تهران را داشته باشد و آن را به شهرداری داده است. شهرداری و آقای خاصه باف جان کلامشان این است که ما نتوانستیم ازپارکهای جنگلی نگه داری کنیم و درختهایش خشک شده است و حالا میخواهیم بدهیم بخش خصوصی که آنجا هتل بسازند. اصلاً قضیه واقعاً غمانگیز و تراژیک است که چرخه بیکفایتی کار را به جایی کشانده که میگویند سرمایه ملی را بخوریم. هر کاسب جزئی و هر آدم عادی تمام تلاشش در طول عمرش این است که سرمایهاش را حفظ کند و از قِبَل سود ناشی از سرمایه زندگی کند، این سرمایه میتواند حقوق بازنشستگی، مغازه یا باغ باشد، او اصل سرمایهاش را نمیفروشد، اما آقایان دارند اصل سرمایه شهر را میفروشند. طبیعی است که وقتی دلسوزی نباشد و اموال خودشان هم نباشد، با کمال بیانصافی آن را بفروشند.
و سوال اساسی و اصلی اینکه آیا واقعا موضوع و معضل گردشگری در ایران با هتلسازی حل میشود؟
ما در حال حاضر در گردشگری با ناترازی رو به رو هستیم؛ یعنی ارزی که از طریق گردشگری از ایران خارج می شود، خیلی بیشتر از ارزی است که از گردشگر ورودی جذب مملکت میشود. خیلی بدیهی و واضح است که اگر ما گردشگری که بیاید در ایران پول خرج کند، نداریم برای این است که سیستم بانکیمان قفل است، credit card در ایران کار نمیکند، ما از FATF خارج شدهایم یا به آن نپیوستهایم، سیسستمهای بانکی نمیتوانند با ایران کار کنند، شرایطی ایجاد کردهایم که به درست یا غلط در سطح جهان، ایران به عنوان کشوری ناامن شناخته شده و اساسا گردشگران پول خرج کن ایران نمیآیند. آیا اولویت با این است که آن مشکلات حل شود یا این که هتل بسازیم؟ نهایتا اگر بر فرض این هتلها به ضریب اشتغال یا اشغال مناسب هم برسد ( که بسیاریشان نرسیدهاند) از طریق نوعی گردشگری داخلی است و از این جیب به آن جیب خواهد شد؛ یعنی مثلا نهایتا افراد ایرانی به این هتلها میروند و پولی خرج میکنند و هتلی میگیرند و درآمدزایی که انتظار میرود از خارج کشور وارد شود، اساسا با این شرایط تامین نمیشود. بنابراین من بسیار بعید میدانم که یک خارجی بخواهد به ایران بیاید و برای هتل سرمایه گذاری واقعی کند، آنهم با شرایطی که کشور ما دارد. بنابراین نقطه ابهام شدیدی وجود دارد و به نظر من تزویر در کار است و این حرفها فقط توجیه است.
شهرداری تهران اعلام کرده که ۶ هزار و ۴۰۰ میلیار تومان سرمایه خارجی برای ساخت هتل جذب شده است، این موضوع را به سود تهران میدانید؟
اولاً که باید توضیح دهید در شرایطی که به قول خودتان تحریمهای کمرشکن داریم و هیچ نظام بانکی سالمی با خارج از ایران ارتباط ندارد، چگونه این رقم درشت توسط یک سرمایه گذار خارجی وارد کشور شده است؟ و بعد چرا یک سرمایه گذار خارجی نمیآید در طرحهایی مثل کارخانه، تولیدی ماشین آلات و ... سرمایه گذاری کند و میآید در هتلسازی یعنی بساز و بفروشی سرمایهگذاری میکند؟ من مطمئنم که داستان سرمایه گذار خارجی جعلی است، مگر این که توضیح دهند. افرادی از داخل کشور در خارج حسابهای بانکی و شرکتهای صوری دارند و منابع ارزی کشور را به نحوی خارج میکنند و بعد برای شستوشوی این منابع دوباره از طریق دیگری به عنوان سرمایه گذار خارجی در یک زمین مجانی آن هم در بهترین نقاط تهران در پارکهای جنگلی و... این پولها را شستوشو میدهند و وارد کشور میکنند، آن هم اگر بکنند. در هر صورت لازم است که شهرداری به عنوان یک نهاد عمومی که باید پاسخگوی مردم باشد اسناد این سرمایهگذاری خارجی را ارائه دهد، که ببینیم این پول اصلا از چه کانالی وارد ایران شده و منشائش کجاست و کدام شرکت در خارج از کشور و کدام کشور و با چه شرایطی آمده و میخواهد در ایران روی هتل سرمایه گذاری کند؟
و صحبت آخر؟
نکته آخر این است که اساساً چرا باید در تهران آن هم در نقاطی که همین حالا با مشکلات آب و رساندن امداد در شرایط اضطراری رو به رو هستند، تا این اندازه ساحتمانسازی شود؟ در حال حاضر، بدون اغراق در تهران صدها برج یا مجتمع وجود دارد که خالی یا نیمه خالی هستند. شما در غرب تهران، جنوب تهران، نزدیک فرودگاه امام، شهرکهای مختلف، شرق تهران، پردیس و... مجتمعهایی که غالباً خالی هستند یا به ظرفیت کافی نرسیدهاند ودر واقع به شهرهای ارواح بدل شدهاند را میبینید، پس چرا باز هم بر ساختمانسازی، به اسم هتل یا هرچیز دیگری سرمایه گذاری میشود؟
چنین اقداماتی جز این که فکر ما را ببرد به سمت این که شاید نوعی پول شویی در کار است نتیجه دیگری ندارد؛ یعنی پولهایی که سرگرداناند و منابعی در بانکها که منشا فسادهای بزرگ هستند، باید به نحوی چرخ بخورند و بعد به اموال خصوصی تبدیل شوند. ساختن این تعداد هتل، برج، مجتمع و حتی جاده، خیابان و اتوبان و ... لازم نیست و توجیه میکند که این چرخه، چرخه فساد، اختلاس و رانتخواری است و اگر نه در حال حاضر نیاز به مسکن تا این اندازه وجود ندارد. تعداد واحدهای مسکونی، در کل ایران بیشتر از تعداد خانوارهاست. حتی اگر در تهران اینطور نباشد راه حل این ساخت وسازها نیست و اگرقرار بود که آنهایی که خانه ندارند صاحب خانه شوند تعداد زیادی برج خالی نمیماند. از زمان ریاست جمهوری احمدی نژاد تا به حال هزاران واحد مسکونی نیمه کاره مانده و جالب است که آقای خاصه باف در مصاحبهاش بیان میکند که ما هتلی داریم که نیمه کاره مانده و منتظر سرمایهگذاری مردم هستیم، پس شما که هتلی را نتوانستهاید تمام کنید و نیمه کاره مانده، چرا میخواهید هتل دیگری بسازید؟ پس چرخه فساد وجود دارد و پولها قرار است شسته شود و تبدیل به ساختمان شود.
۴۷۴۷
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1901570